Kwalificatie EK 2020
Het EK 2020 zit vol met primeurs. Zo is het bijvoorbeeld voor het eerst dat het toernooi wordt verspreid over dertien verschillende landen. Ook de kwalificatie is dit keer anders dan je gewend bent. Landen kunnen zich nu plaatsen via de gewone kwalificatiewedstrijden óf via een nieuw soort competitie: de Nations League. Deze extra landencompetitie biedt mogelijkheden, maar het maakt de kwalificatie wel een stukje ingewikkelder. Daarom is het verstandig om je er goed in te verdiepen voordat de strijd om plaatsing begint.
Kwalificatie van 1960 tot nu
Iedere voetballer droomt ervan om te schitteren op het EK. Helaas zijn er veel meer nationale elftallen die mee willen doen dan dat er plekken zijn. Kwalificatie voor het eindtoernooi is dus noodzakelijk.
Vanaf het eerste EK in 1960 moeten landen zich al kwalificeren om mee te mogen strijden om de titel. In de eerste jaren gingen er slechts vier landen door naar het eindtoernooi. Een goede kwalificatie was dus essentieel voor elk zichzelf respecterend voetballand. Uit de vier halve finalisten werd uiteindelijk het land gekozen dat de finale mocht organiseren. Dat is tegenwoordig wel anders. Het staat nu zelfs al vast dat de finale van het EK 2020 wordt gespeeld in het Wembley stadion in Londen. Een eindtoernooi met maar vier landen zou in deze tijd ook niet meer werken. Het EK voetbal is echt een evenement geworden waarbij het een maand lang feest is voor voetballiefhebbers uit heel Europa. Hoewel je je hier misschien al op verheugt, is de kwalificatie toch de eerste hobbel die genomen moet worden. Voor sommige landen wordt dat een hele opgave, maar niets is onmogelijk.
Welke 24 landen kwalificeren zich voor het EK?
De regels omtrent het EK en WK voetbal zijn een aantal keer veranderd. Denk maar aan de introductie van de golden goal in 1996. Dit was wel van korte duur, want in 2006 ging de UEFA alweer terug naar het systeem van twee keer een kwartier verlenging en strafschoppen. Een andere aanpassing kwam in 2016. In dat jaar werd het aantal deelnemende landen namelijk uitgebreid van 16 naar 24. Het aantal van 24 landen is ook voor het EK van 2020 gebleven.
Er zijn in totaal 55 Europese landen die strijden om de 24 plekken voor het eindtoernooi. Nieuw is dat er meerdere wegen zijn die naar het EK leiden. Zoals altijd is er een kwalificatietoernooi. De landen worden ingedeeld in tien groepen, waarvan er vijf groepen zijn met vijf landen en vijf groepen met zes landen. De kwalificatiewedstrijden worden gespeeld tussen maart en november 2019. Een belangrijke periode, aangezien alleen de nummers één en twee van elke groep zich plaatsen voor het EK.
Bij elk kwalificatietoernooi vallen er een aantal grote voetballanden buiten de boot. Tot nu toe hadden ze gewoon pech en moesten ze hun wonden gaan likken. Het eindtoernooi werd niet gehaald en daar was verder niets aan te doen. Met het nieuwe systeem brengt de UEFA hier verandering in. Er zijn twintig landen die zich plaatsen tijdens het reguliere kwalificatietoernooi. De overige plaatsen zijn voor de vier winnaars van de UEFA Nations League. De belangrijkste wedstrijden van deze landencompetitie worden in maart 2020 gespeeld. Daarna is de definitieve lijst voor het EK bekend en kun je alleen maar hopen dat jouw favoriet ertussen zit.
De Nations League in een notendop
Zo’n nieuw kwalificatietoernooi als de Nations League behoeft natuurlijk een kleine introductie. Het uitgangspunt voor de Nations League is de rangschikking van alle 55 landen, die door de Europese voetbalbond UEFA wordt bepaald. De rangschikking maakt meteen duidelijk welke landen er in divisie A, B, C of D komen. Divisie A is in dit geval een soort erelijst. Hierin bevinden zich de landen die de meeste indruk hebben gemaakt op het voetbalveld. De landen in divisie D hebben daarentegen zo slecht gepresteerd dat de UEFA ze onderaan de ranglijst zet.
Om zich voor te bereiden op een groot toernooi speelden de voetballanden altijd een aantal vriendelijkschappelijke interlands. Deze wedstrijden komen te vervallen en worden vervangen door de wedstrijden van de Nations League. Dit is een echt toernooi met onderlinge competities, playoffs en groepswinnaars. Per divisie zijn er vier landen (van de twaalf) die zich kwalificeren voor de playoffs van de Nations League. Uiteindelijk levert elke divisie één winnaar op die mee mag doen aan het EK. De kans is natuurlijk aanwezig dat de winnaar zich al geplaatst heeft via de reguliere kwalificatie. Maar daar heeft de UEFA een oplossing voor bedacht. De landen die al geplaatst zijn, worden gewoon overgeslagen bij het uitdelen van de EK-tickets. Het best presterende land uit de betreffende divisie mag dan alsnog naar het eindtoernooi. Doordat elke divisie een land levert, maken zelfs de laagstgeplaatste voetbalteams kans op dat felbegeerde ticket.
Elk land heeft zijn eigen weg naar het EK
De route die landen af moeten leggen om het Europees Kampioenschap te bereiken, kan lang en ingewikkeld zijn. De UEFA zorgt met de Nations League voor extra wedstrijden, en deze zijn voor de niet-gekwalificeerde landen minstens zo belangrijk als het reguliere plaatsingstoernooi. Het voordeel van zo’n extra toernooi is dat landen een tweede kans krijgen. De teleurstelling is hierdoor wat minder groot als Nederland de trend van de afgelopen jaren doorzet en zich voor de derde keer op rij niet weet te plaatsen voor een groot toernooi. Wie weet biedt de Nations League dan uitkomst.
Doordat er meerdere manieren zijn om het EK te bereiken, komen er ongetwijfeld een aantal verrassende namen tussen te zitten. Andorra dat weet door te dringen tot de groepsfase van het EK? Het kan zomaar gebeuren. Nederland heeft het nadeel dat het voetbalelftal is ingedeeld in divisie A. Ondanks de tegenvallende prestaties behoort het team volgens de UEFA dus toch nog bij de twaalf beste landen. Mocht Nederland niet volgens reguliere kwalificatietoernooi doordringen tot het EK dan is het hopen dat de meeste andere landen uit divisie A zich wel geplaatst hebben. De kans is dan reëel dat de Nations League voor Nederland het ticket naar het EK vormt.